Baarmoederkanker bij konijnen

Baarmoederkanker is de meest voorkomende tumor bij vrouwtjeskonijnen, ook wel voedsters genaamd. Zo’n 60% van de konijnen, ouder dan 5 jaar, heeft last van baarmoederkanker. Bij voedsters ouder dan 9 jaar ligt het percentage zelfs nog hoger. Baarmoederkanker bij konijnen is vrijwel altijd kwaadaardig.

Verschijnselen

Baarmoederkanker kan zich uitbreiden in de baarmoederwand en het directe weefsel daar omheen. Na enige tijd kan de kanker ook uitzaaien, met als belangrijkste plaats de longen. Omdat de tumor geleidelijk groeit, kan het even duren voordat u iets merkt aan een voedster met dit soort problemen.
Er zijn verschillende symptomen die erop kunnen wijzen dat uw konijn een baarmoedertumor heeft:

• bloed bij de urine
• benauwdheid
• vermageren
• buikpijn waardoor ze stopt met eten of minder eet
• verzetten bij het optillen
• in een hoekje zitten en zich niet lekker voelen

Oorzaken

Net als bij mensen maken de eierstokken van konijnen hormonen aan. Die hormonen kunnen er voor zorgen dat de samenstelling van de cellen in de baarmoeder zo verandert, dat er een tumor ontstaat. Het risico daarop wordt groter naarmate een voedster ouder wordt.

Diagnose

Om te bepalen of het ook daadwerkelijk baarmoederkanker is die de klachten veroorzaakt, wordt met name de buik van het konijn onderzocht. Normaal gesproken is de baarmoeder niet te voelen. Als er wel verdikkingen voelbaar zijn, dan is dit aanleiding om verder te zoeken. Dit kan met een echo, röntgenfoto of CT-scan gedaan worden. De keuze van de methode wordt in overleg met de eigenaar gemaakt.

Behandeling

Wanneer u de symptomen herkent, gaat u dan direct naar de dierenarts. Hoe sneller u erbij bent, hoe minder kans er is op uitzaaiingen en hoe beter daarmee de prognose is.

Indien de tumor niet is uitgezaaid, kunnen de baarmoeder en de eierstokken, en daarmee ook de tumor volledig weggehaald worden. Deze operatie is vergelijkbaar met een ’sterilisatie‘, al is het risico op complicaties groter omdat de baarmoeder vaak groter en kwetsbaarder is door de aanwezigheid van de tumor. Na de operatie kan het konijn nog een lange tijd in goede gezondheid leven.

Voorkomen

Door het verwijderen van de baarmoeder en eierstokken op jonge leeftijd (liefst rond zes maanden) kan het optreden van baarmoederkanker relatief eenvoudig voorkomen worden. Deze operatie wordt in de volksmond meestal een sterilisatie genoemd, maar technisch gesproken is er sprake van een castratie omdat, in tegenstelling tot een sterilisatie bij vrouwen, de eierstokken bij konijnen wél weggenomen worden.

Bijkomende voordelen van castratie

Naast het stopzetten van de hormoonproductie die een rol spelen bij het ontstaan van de tumoren, heeft castratie meer voordelen, zoals het niet meer kunnen optreden van ongewenste dracht of baarmoederontsteking. Daarnaast neemt bij sommige voedsters het dominante gedrag en/of de agressie af.

Voor sterilisatie/castratie van uw konijn of de behandeling van baarmoederkanker bij konijnen kunt u terecht bij de afdeling Vogels en Bijzondere Dieren.